نسبت P/E

نسبت  P/E چیست؟ و چه کاربردی در  ارزیابی یک سهام دارد؟ چگونه از این معیار ارزیابی ارزش سهام ( نسبت قیمت به سود در بازار سرمایه )برای خرید یک سهم استفاده کنیم؟

در مقاله زیر که از سایت http://www.aryatahlil.com گرفته شده میتوان پاسخ سوالات فوق  و اطلاعاتی مفید راجع به این نسبت  را کسب کنید.

بزرگترین اشتباهی ... که عموم مرتکب آن می‌شوند این است که به جای توجه به ارزش ذاتی سهام به قیمت آن توجه می‌کنند.اکثر سرمایه‌گذاران بی‌تجربه دوست دارند که سهام ارزان بخرند. البته انجام این کار هیچ گونه عیب و اشکالی ندارد، مگر اینکه هدف سرمایه‌گذار مذکور از ارزان بودن سهام، قیمت سهام باشد نه ارزش ذاتی آن، یعنی سرمایه‌گذار بیشترین توجه هنگام تصمیم‌گیری در مورد یک سهم، عامل قیمت بدون توجه به اینکه آیا این قیمتی که در بازار مورد معامله می‌گردد، بالاتر از ارزش ذاتی سهام است یا پایین‌تر از آن؟

چرا که پایین بودن یا بالا بودن قیمت سهم، دلیل بر پایین بودن یا بالا بودن ارزش ذاتی یک سهم نیست و برعکس    .

عموما این دسته از سرمایه‌گذاران دوست دارند که در یک دامنه قیمتی از سهام که برای آنها از لحاظ منطق سرمایه‌گذاری‌شان توجیه‌پذیر است، سرمایه‌گذاری کنند. در واقع متناسب با بازارهای متفاوت این‌گونه سرمایه‌گذاران همیشه علاقه‌مند هستند که با میزان سرمایه خود سهام با قیمت پایین ولی تعداد زیاد خریداری کنند. چون تجربه خاصی در زمینه سرمایه‌گذاری ندارند و از سرمایه‌گذاری در سهام با قیمت بالا می‌هراسند. یعنی در واقع حاضر نیستند سهام با قیمت بالا بخرند چون‌که احتمال می‌دهند در صورت خریدن سهم گران‌قیمت و با تعداد کم، سرمایه آنها بیشتر در معرض خطر قرار گیرد تا سهام ارزان. این اشتباهی بزرگ در منطق سرمایه‌گذاری است. چطور که ما نمونه بسیار زیادی از سهام را طی چند سال اخیر داریم، هرچند که دارای قیمت پایین بودند، ولی میزان بازدهی که اینگونه سهام به سرمایه‌گذارانش ارائه دادند خیلی پایین‌تر از سهام با قیمت بالا بوده است. اما سرمایه‌گذاران باتجربه و حرفه‌ای تفسیر کاملا متفاوتی از ارزان بودن سهام دارند، به گونه‌ای که امکان دارد از نظر آنها حتی سهمی که دارای قیمتی بالاتر از دامنه قیمت بازار است، ارزان‌تر از سهام با قیمت پایین باشد. به عنوان مثال اگر فرض کنیم دامنه قیمتی بازار حول و حوش 500 تومان باشد، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای ممکن است، چنین بپندارند که سهام با قیمت 1500تومان در یک شرایط خاصی از بازار ارزان‌تر از سهام 350تومانی باشد. یعنی به‌طور خلاصه می‌توان گفت که سرمایه‌گذاران ارزشی به دنبال سهامی هستند که دارای نسبت     P/E غیرعادی پایینی باشد یعنی سهامی که دارای ارزش ذاتی بالایی است، ولی به قیمتی پایین‌تر از ارزش آن معامله می‌شود. اینگونه سرمایه‌گذاران برخلاف سرمایه‌گذاران قبلی معیار تصمیم‌گیریشان ارزش ذاتی سهام است، نه قیمتی که در بازار معامله می‌شود    .

نسبت قیمت به سود در بازار سرمایه تحت عنوان    P/E شناخته می‌شود و یکی از متداول‌ترین معیارهای ارزیابی ارزش سهام است. نه تنها در بازار کشور ما، بلکه در اکثر بازارهای سرمایه دنیا، سرمایه‌گذاران عموما براساس نسبت P/E تصمیم به خرید یا فروش می‌کنند. سرمایه‌گذاران به نسبت P/E به عنوان یک عامل مشخص کننده و تعیین کننده قیمت نگاه می‌کنند. یا به عبارتی اعتقاد دارندP/E منعکس کننده قیمت است و این شاخص است که سرمایه‌گذاران فعال باید به آن توجه کنند.

ترجمه مفهومی نسبت P/E این است که قیمت سهام را بر سود هر سهم آن سهام تقسیم می‌کنیمبرای مثال، قیمت سهمی که 1000تومان است و سود هر سهم آن 250تومان است، در نتیجه P/E آنکه از تقسیم قیمت بر سود هر سهم به دست می‌آید 4 است. یا قیمت سهمی 600 تومان است و سود هر سهم آن 100تومان است، در نتیجه P/E آن 6 است. از لحاظ مفهوم ارزشی سهم 1000تومانی با نسبت 4 P/E ارزان‌تر از سهم 600 تومانی با سود هر سهم 100تومانی می‌باشد همانطور که مشاهده می‌شود، ارزان بودن قیمت (پایین بودن قیمت) دلیل برارزان بودن نیست.

نسبت P/E تقریبا شبیه به امتیازبندی بازی گلف است، هرچه کمتر بهتر است.

اکثر سهام مرغوب (Blue cheap) در بازارهای جهانی دارای P/E بین 15 تا 30 است. حال موضوعی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که چرا عده‌ای به خریدن سهامی با پایین‌ترین P/E ممکن علاقه‌مند هستند؟ اولین دلیل انتخاب سهام با پایین‌ترین P/E این است که بعضی از شرکت‌ها واقعا از بعضی دیگر ارزشمند‌تر هستند. شرکت‌های بزرگ که با رشد سود سریع معمولا یک صرف بیشتری را در مقایسه با شرکت‌هایی که دارای رشد آرامی در سود هستند، ارائه می‌دهند. از آنجا که شرکت‌هایی که هنوز به سودآوری کامل نرسیده‌اند، در صنایعی واقع شده‌‌اند که دارای چشم‌انداز آتی مطلوبی بوده و دارای P/E بالایی هستند، دلیل این امر آن است که سرمایه‌گذاران به دلیل آینده مطلوب چنین شرکتی، حاضر هستند قیمت بالایی را برای چنین سهامی مانند سهام شرکت‌های با تکنولوژی بالا (نرم‌افزار) بپردازند و به دلیل تقبل ریسک بالا، انتظار بازدهی بالایی از چنین سهام را دارند.

به طور عمومی در کشورهایی نظیر آمریکا، سرمایه‌گذاران تمایل دارند، یک نسبت P/E بالایی را برای شرکت‌هایی که دارای نرخ رشد بالایی بین 30درصد تا 40درصد برای هر سال هستند در مقابل برای شرکت‌‌هایی که دارای نرخ رشد بین 10درصد تا 15درصد هستند، بدهند. تحلیلگران مالی نیز عموما بر این نظر توافق دارند که برای اینکه قیمت منصفانه برای سهم در نظر گرفته شود، حتما باید نرخ رشد سود آنها در نسبت P/E منعکس شود. به طوری که در وال‌استریت، اگر چنانچه سهامی دارای نرخ رشد 30 تا 40درصد باشد، شما می‌توانید یک ضریب 03 P/E تا 40را برای این‌گونه سهام در نظر بگیرید و اگر چنانچه نرخ رشد سود آن به طور متوسط 15درصد باشد، شما می‌توانید نسبت 51 P/E را به آن سهم اطلاق دهید تا یک قیمت منصفانه به دست آید.

اما تحلیلگران بیان می‌کنند که انتخاب سهام صرفا از روی نسبت P/E می‌تواند فریبنده باشد. چون نسبت P/E در صنایع مختلف متفاوت است یعنی مقایسه P/E شرکت‌های مختلف در صنایع مختلف با یکدیگر منطقی به نظر نمی‌رسد. مثلا در صنعت بیوتکنولوژیکی ممکن است سهم با یک P/E بی‌نهایت معامله شود، چرا که اینها ممکن است هیچ سودی نداشته باشند. بنابراین شاید بهترین نکته در مقایسهP/E های سهام این باشد که بهP/Eهای تاریخی سهام توجه داشته باشیم. اگر چنانچه P/E سهمی در طی دوره مورد بررسی 20 بوده است، آنگاه شما می‌توانید با خیال راحت همین سهم را با02 P/E یا کمتر خریداری کنید، ولی اگر چنانچه P/E آن رشد کرده و به 30رسیده است، بهتر است به دنبال فرصت دیگری باشید یا اینکه منتظر بمانید تا P/E آن پایین بیاید و به حد قبلی خود برسد و در آن حد باقی بماند. چیز مهمی که در اینجا وجود دارد، این است که شما هرگز نباید سهم را فقط از روی قیمت آن قضاوت و ارزیابی کنید. اگر چنانچه شما مبلغ مشخصی جهت سرمایه‌گذاری دارید، جهت تصمیم‌گیری خرید سهام باید بر روی ارزش سهام تکیه کنید نه بر قیمت آن. چرا که هیچ قانونی وجود ندارد که به شما بگوید خریدن تعداد معینی از سهام به شما بازدهی بیشتر می‌دهد. بنابراین همیشه به دنبال بهترین سهام با هر قیمتی باشید.

موضوع دیگر در ارتباط با P/E این است که این نسبت در بخش‌ها و صنایع مختلف از زمانی به زمانی دچار تغییر می‌شود، اگر چنانچه شما از صنعت خاص سهمی را خریده باشید که از قیمت بالایی برخوردار است و نسبت P/E آن به صورت غیر منطقی بالا برود شما می‌توانید، قبل از اینکه سهام ریزش کند، سهام خود را بفروشید و از زیان احتمالی جلوگیری کنید.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که سهام با P/E پایین به عنوان یک گروه سرمایه‌گذاری نسبت به کل بازار بازده بیشتری را نشان می‌دهند. افزون بر این، تعدادی شواهد و مدارک نشان می‌دهند که پرتفویی از سهام دارایP/E های نسبتا پایین اغلب متوسط بازدهی بالایی را ارائه می‌دهد. اما نکته‌ای که هنگام تشکیل پرتفوی از سهام با P/E پایین وجود دارد، اینکه به طور عمومی سرمایه‌گذاران در این وضعیت فرصت‌های سرمایه‌گذاری زیادی را از دست می‌دهند، چرا که شرکت‌هایی که دارای سهام با P/E پایین هستند، هیچ‌گونه بازده مازادی را در مقایسه با شرکت‌های دارای رشد سریع و P/E بالا، ارائه نمی‌دهند.

در پایان توصیه می‌گردد در ارزیابی و تصمیم‌گیری خرید یا فروش سهام باید در نظر داشت که استفاده از P/E، صرفا بهترین نتیجه را ارائه نمی‌دهد و بهترین را‌ه‌حل نیست و برای شروع در فرآیند تصمیم‌گیری ابتدا P/E صنعت سهم شرکت مربوطه را در نظر بگیرید و شرکت را با صنعت مقایسه کنید. دوم اینکه شما در چه نوع سهمی سرمایه‌گذاری می‌کنید، بستگی به افق سرمایه‌گذاری و میزان ریسک‌گریزی شما دارد.

افق سرمایه‌گذاری نیز با توجه به شرایط بازار و نیاز نقدینگی و ... تعیین می‌شود. اصولا توصیه می‌شود افق سرمایه‌گذاریتان حداقل 2سال باشد، چون‌ که در بلندمدت میزان نوسانات مثبت و منفی همدیگر را خنثی خواهند کرد و در نهایت کمترین کاهش ارزش را مشاهده خواهید کرد.

اما میزان ریسک‌پذیری با توجه به شرایط سنی و حجم سرمایه و... مشخص می‌شود یعنی اصولا برای شرایط سنی بالا سهام با P/E پایین که سهام ارزشی هستند، توصیه می‌گردد و برای سنین جوان‌تر چون فرصت جبران زیان را برای بلند‌مدت دارد، سهام با P/E بالا توصیه می‌شود و همچنین انتخاب سهام با P/E بالا یا P/E پایین با میزان سرمایه مرتبط است. به یاد داشته باشید هر کس گل رز بخواهد، باید تحمل خار هم داشته باشد.

---